Quá trình con ong hút mật từ hoa manuka và tạo ra mật ong là một quá trình tự nhiên và phức tạp, bao gồm nhiều giai đoạn khác nhau:
1. Thu thập mật hoa (Nectar Foraging):
– Ong thợ(worker bees) bay từ tổ đến các cây manuka, một loài cây có hoa nhỏ màu trắng hoặc hồng nhạt đặc trưng của New Zealand và Australia.
– Sử dụng vòi hút dài (proboscis), ong hút mật từ hoa manuka. Mật hoa này chứa chủ yếu là nước và các loại đường đơn giản.
2. Chuyển hóa mật hoa (Nectar Transfer and Conversion):
– Ong thợ lưu trữ mật hoa trong dạ dày mật (honey stomach) hoặc dạ dày thứ hai. Khi trở về tổ, ong chuyển mật hoa sang cho các ong thợ khác qua miệng (trophallaxis).
– Trong quá trình này, enzym trong dạ dày ong, chủ yếu là invertase, bắt đầu chuyển đổi sucrose trong mật hoa thành glucose và fructose, hai loại đường đơn giản hơn.
3. Lưu trữ và làm khô mật hoa (Storage and Dehydration):
– Các ong thợ tiếp nhận mật hoa đã chuyển hóa và lưu trữ vào các ô lục giác của tổ ong (honeycomb cells).
– Ong thợ quạt cánh để làm bay hơi nước trong mật hoa, giảm hàm lượng nước từ khoảng 70% xuống còn dưới 20%. Quá trình này làm đặc mật hoa thành mật ong.
4. Bảo quản mật ong (Honey Sealing):
Khi mật ong đạt đến độ ẩm lý tưởng, ong thợ sẽ niêm phong các ô chứa mật bằng một lớp sáp ong (beeswax), bảo vệ mật ong khỏi vi khuẩn và nấm mốc, và giúp bảo quản lâu dài.
5. Thu hoạch mật ong manuka:
– Người nuôi ong thu hoạch mật ong manuka bằng cách loại bỏ các khung tổ ong và chiết xuất mật ong bằng máy ly tâm (centrifuge).
– Mật ong manuka nổi tiếng với các đặc tính kháng khuẩn mạnh mẽ nhờ vào hợp chất methylglyoxal (MGO) tự nhiên.
Quá trình này không chỉ là một hành trình phức tạp của ong mà còn phản ánh sự cộng sinh giữa loài ong và cây manuka, tạo ra một loại mật ong có giá trị dinh dưỡng và y tế cao.